١٤ صفر
شهادت « محمد بن ابى بكر »
روز چهاردهم صفر سال 38 هـ .ق. محمد بن ابي بکر، يکي از ياران باوفاي اميرمؤمنان (عليه السلام)در مصر به شهادت رسيد. مادرش اسماء بنت عميس، پس از ابوبكر با حضرت امير(عليه السلام) ازدواج كرد. محمد در دامان پرمهر علوي تربيت يافت و از كودكى در خانة اميرمؤمنان عليه السلام پرورش يافت و مرام و منش على (عليه السلام) را به شايستگى آموخت.
او از اصحاب خاص مولاى متقيان علي (عليه السلام) بود و در حوادث گوناگون حيات آن حضرت در كنار ايشان چون فرزندى دلسوز و مريدى باوفا حضور داشت. به ويژه در جنگ جمل، در ركاب اميرمؤمنان (عليه السلام) بود و تلاش‌هاى بسيارى كرد تا خواهرش عايشه را از اين فتـنه بر حـذر دارد؛ اما سودى نداشت.
نامه نگارى‌هاى او براى معاويه مبنى بر حقانيت اميرمؤمنان على (عليه السلام) و دفاع از حضرت در كتاب‌هاي تاريخى موجود است که همه، حاكى از ارادت و معرفت او نسبت به خاندان نبوت(عليهم السلام) مى‌باشد.
محـمد بـن ابى بكر از سـوى اميـرمؤمنان(عليه السلام) ـ پس از اين كه «قيس»
نتوانست امارت مصر را سامان بخشد ـ به حكومت آن‌جا منصوب شد. همزمان معاويه نيز عمروعاص را به حكومت مصر منصوب كرد و او را به آن جا فرستاد.
محمد بن ابي بکر در تلاش براى سامان بخشيدن به اوضاع مصر بود؛ ولى دسيسه‌هاى عمروعاص از يك سو و اعتراض و شورش مردم كه از جانب عمروعاص تحريك شده بودند از سوى ديگر، باعث شد تا اين سردار رشيد نتواند در برابر سپاه عمروعاص مقاومت كند و در نتيجه شكست خورد.
محمد را در محلى به نام « كوم شريك» در حوالي مصر محاصره كردند و پس از دستگيرى، ناجوانمردانه در پوست حمارى كردند و آتش زدند.
اميرمؤمنان(عليه السلام) پس از شنيدن خبر شهادت دلخراش او به شدت محزون شدند و تأسف خوردند. بى تابى اميرمؤمنان(عليه السلام) در فراق او در خطبة 68 نهج‌البلاغه آمده است:
« از زمانى كه وارد اين جنگ شدم (جنگ با معاويه) براى هيچ كشته‌اى مثل محمد محزون نشدم؛ همانا محمد فرزند همسرم و مانند اولاد من بود و با من به نيكويى رفتار مى‌كرد»